Thiết bị chống sét vốn là yêu cầu kỹ thuật bắt buộc khi xây dựng các công trình kiến trúc dù lớn hay nhỏ. Nếu không có thiết bị này, khi gặp mưa bão, sấm sét sẽ gây hư hại cho các công trình thậm chí là nguy hiểm tính mạng đến con người. Vậy cụ thể Thiết bị chống sét có cấu tạo như thế nào? Và những thiết bị chống sét nào thường được sử dụng. Hãy cùng Makel theo dõi qua bài viết sau đây.
Thiết bị chống sét là gì?
Thiết bị chống sét là gì?
Thiết bị chống sét được thiết kế với các chất liệu chuyên dụng, có nhiệm vụ hạn chế và chống lại các tác hại của sét đến các tòa nhà, thiết bị điện và đảm bảo sự an toàn cho người sử dụng. Thiết bị chống sét thường có 2 loại: chống sét trực tiếp và chống sét lan truyền.
Thiết bị chống sét đánh trực tiếp thường đặt lắp đặt bên trên các tòa hành, công trình xây dựng. Đối với loại thiết bị này, cần phải có các vật liệu để tạo nên hệ thống bảo vệ tòa nhà như là: cột thu lôi, cột thu sét, kim thu sét,... Những thiết bị này có thể trung hòa ion, để tự phóng tia tiên đạo trong không khí với bán kính đủ để bảo vệ địa điểm lắp đặt. Được cấu tạo từ thép không gỉ, nên các thiết bị này phù hợp với phần đông mọi môi trường.
Thiết bị chống sét lan truyền là thiết bị ngăn chặn sự lan truyền của sét đến các thiết bị điện hoặc đường xây xung quanh vật chủ bị sét đánh. Nhiệm vụ của thiết bị này là hạn chế và giảm thiểu ảnh hưởng của sét đến các thiết bị điện xung quanh theo đường dây điện, đường dây tín hiệu, dây kim loại.
Thiết bị chống sét là gì
Cấu tạo thiết bị chống sét
Các thiết bị chống sét thường bao gồm các thành phần sau đây:
Kim thu sét hay cột thu lôi/ cột chống sét là một thanh kim loại hoặc vật bằng kim loại được gắn trên đỉnh của một tòa nhà, được nối với mặt đất thông qua một điện cực, có chức năng thu sét và bảo vệ tòa nhà.
Cọc tiếp địa là những thanh kim loại được cắm sâu vào trong đất (tiếp địa) để phân nguồn năng lượng lớn xuống đất. Cọc tiếp địa sử dụng cho mục đích chống sét phải được hàn nối với dây dẫn truyền sét từ kim thu sét xuống. Với vùng đất khô cằn, pha nhiều cát sỏi, khi chôn cọc tiếp địa phải kết hợp với hóa chất giảm điện trở.
Thiết bị chống sét lan truyền hay SPD (Surge Protection Devices) là các thiết bị chống sét được tạo ra để bảo vệ các thiết bị điện khi điện áp tăng cao đột ngột.
Bộ đếm sét là thiết bị có tác dụng đếm số lần sét đánh vào hệ thống thu sét. Thiết bị này được lắp vào phần dưới của cáp thoát sét hoặc dây dẫn xuống mặt đất.
Các thông tin này sẽ trở thành dữ liệu cần thiết cho việc nâng cấp hay thay đổi hệ thống chống sét.
Chống sét van là thiết bị không thể thiết trong hệ thống điện truyền tải, máy biến áp và các công trình điện ngoài trời khác (có điện áp trên 1000V). Chống sét van có một đầu nối với đường dây, đầu còn lại nối với đất và được lắp song song với thiết bị cần bảo vệ.
Hóa chất giảm điện trở thường được sử dụng ở các nơi mà đất có tính dẫn điện xấu như đất đá, đất đồi và đất cát. Sản phẩm này cũng là giải pháp tuyệt vời khi cọc nối đất không thể đóng sâu hay ở các vùng đất có diện tích giới hạn gây khó khăn trong việc thực hiện hệ thống đất theo các phương pháp cũ.
Đèn báo không là thiết bị được dùng để cảnh báo, đánh dấu sự hiện diện của các công trình cao tầng và các kiến trúc trên cao.
Thiết bị đo điện trở chống sét là thiết bị chuyên dùng để đo đạc, kiểm tra điện trở nối đất giữa cột thu lôi và đất. Khi điện trở này đạt yêu cầu thì hệ thống chống sét hoạt động ổn định hơn.
Chống sét DC 2P, 600VDC, 20-40KA FSP-D40 FEEO
Yêu cầu kỹ thuật thiết bị chống sét
Các thiết bị chống sét phải đáp ứng được yêu cầu và kết cấu cơ khí theo tiêu chuẩn IEC 61643-21, cụ thể:
1. Cổng và đầu nối của thiết bị đảm bảo liên kết chặt với thiết bị chống sét.
2. Vít, chịu dòng tải và cực nối
Cực nối phải được làm từ chất liệu dẫn điện tốt, chịu được các tác động và xung lực cao, đảm bảo không làm đứt kết nối trong quá trình sử dụng
Vít gắn trong quá trình lắp thiết bị chống sét không được sử dụng kiểu vít khoan ren.
Phần dẫn dòng bao gồm cả các cực đấu dây và cho tiếp địa trong bất kỳ trường hợp nào cũng phải được chế tạo từ: Đồng hoặc/ hợp kim đồng với ít nhất 58% đồng để đảm bảo độ dẫn điện và nhiệt độ thấp/ hợp kim đồng với tối thiểu 50% đồng cho chế độ làm việc dẫn điện sinh nhiệt với các thành phần kim loại khác dùng để phủ nhưng không làm tăng điện trở dẫn điện cao hơn đồng đồng thời đảm bảo kết cấu chắc chắn không thấp hơn mức yêu cầu.
3. Cực đấu dây có vít siết đầu cáp
Mỗi cực đấu dây chỉ nối 1 dây dẫn đồng thời có thể đấu dây hoặc ngắt dây riêng rẽ. Có thể kẹp đầu cáp với kích thước lớn đến kích thước cho phép đã được thiết kế và yêu cầu.
4. Cách điện nối đầu cáp
Phần đầu nối cách điện phải đảm bảo kết cấu chắc chắn tin cậy.
Vít siết đầu nối kẹp cáp được đánh dấu cho một đầu không được dùng để cố định phần khác thậm chí là để cố định thiết bị.
5. Chịu va đập kim loại:
Các loại kẹp, khoá, kẹp giữ cáp, vòng đệm siết cáp, cáp và các phần tương tự phải chịu được các lực siết như kim loại.
6.Yêu cầu về chịu lực:
Kết cấu thiết bị chống sét phải đảm bảo đủ chắc chắn khi lắp đặt để đảm bảo làm việc ổn định.
7. Chống tác động của vật rắn và nước từ bên ngoài:
Thiết bị lắp đặt ngoài trời phải được lắp trong hộp kín chống lại tác động của môi trường bằng thuỷ tinh hoặc vật liệu gốm tráng men hoặc vật liệu cho phép khác chịu được ăn mòn , chống tia cực tím, va đập ….
8. Bảo vệ chống tiếp xúc trực tiếp:
Thiết bị chống sét, ngoại trừ các thiết bị không thể tiếp cận, phải có thiết kế chắc chắn khi lắp đặt đấu nối dân dẫn từ bên ngoài không thể tiếp xúc trực tiếp với con người trong điều kiện sử dụng bình thường, phần cực đấu nối cũng như các phần tử chống sét bên trong thiết bị không thể tiếp xúc trực tiếp ngay cả trong trường hợp thiết bị được tháo ra bằng tay mà không cần dụng cụ.
9. Chống cháy:
Các phần cách điện phải được chế tạo từ vật liệu không cháy hoặc tự dập lửa.
